Serdecznie zapraszamy na promocję książki dr. Roberta Gawkowskiego „Akademicki Sport XX-wiecznej Warszawy”. Spotkanie odbędzie się 27 września o godz. 18.00 w Sali J. Brudzińskiego (Kampus Główny Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28). Wydarzenie poprowadzi Michał Listkiewicz.
Wstęp wolny
O książce i jej autorze
Ci, którzy interesują się historią AZS, wiedzą dobrze, ile znaczyła książka Ryszarda Wryka o dziejach AZS w Polsce. Wydano ją 30 lat temu i do dziś pozostaje podstawową monografią dotyczącą działalności AZS w okresie przedwojennym. Wszystko wskazuje na to, że teraz wydana książka dr. Roberta Gawkowskiego wejdzie do kanonu lektur o historii AZS, zwłaszcza warszawskiego.
Autor, wcześniej znany badacz dziejów stołecznego sportu, dobrze znał podmiot swoich badań. Przez kilkanaście lat był lekkoatletą uniwersyteckiego AZS, by potem działać dla swojego uczelnianego klubu (w latach dziewięćdziesiątych XX w. był prezesem AZS UW). Kilkakrotnie zajmował się już historią akademickiego sportu, między innymi będąc autorem jubileuszowych wystaw AZS.
Teraz opublikował swe opus magnum, w którym na ponad 500 stronach opisuje, jak to kiedyś z akademickimi sportowcami bywało. Wiedza przekazana nam w książce, jest owocem wieloletnich badań, penetracji archiwów, bibliotek a także … porządkowania piwnicy AZS Warszawa… . To tutaj 10 lat temu działacze dzisiejszego AZS znaleźli zapomniane dokumenty z 1949 r. i z lat pięćdziesiątych. Natychmiast ta 20 kilogramowa sterta dokumentów trafiła do Gawkowskiego, a ten z mozołem uporządkował je i opisał. Dziś zbiór ten podarowany został do Archiwum UW, by każdy mógł zweryfikować dane odczytane przez historyka.
AZS Warszawa powstał w 1916 r. Początkowo nie dane mu było jednak działać pod swoja nazwą, bo niemiecki gubernator nie zezwolił na działanie jednolitej, międzyuczelnianej organizacji. Powstały więc kolejno: Związek Sportowy Słuchaczy PW, ZSS UW, ZSS WSH i ZSS SGGW. Nieoficjalnie jednak studenci mieli wspólną centralę nazywaną AZS. I tak rachityczne początkowo związki rosły z wolna w siłę, by w 1919 r. połączyć się w jeden AZS Warszawa i by w latach dwudziestolecia międzywojennego urosnąć do największego klubu w Polsce. Takie asy jak Kostrzewski i Konopacka, hokeista Adamowski, siatkarze Wirszyłło czy Wejchert rozsławiali barwy na cały kraj. AZS Warszawa był ceniony i chętnie zapraszany. Czy ktoś pamięta, że w latach 1927-1930 sekcja hokejowa uchodziła za szóstą drużynę w Europie? O tym wszystkim traktuje ta książka, pisana wartkim stylem, pełna nowych ustaleń i arcyciekawych historii.
Robert Gawkowski jest doktorem historii i autorem kilkudziesięciu prac badawczych dotyczących przede wszystkim historii sportu. W jego dorobku są m.in. Encyklopedia klubów sportowych Warszawy i jej najbliższych okolic w latach 1918-39 (Warszawa 2007), Sport w II RP (Warszawa 2012), Futbol dawnej Warszawy (Warszawa 2014).
Jest varsavianistą, a z racji swego zawodu (pracownik naukowy Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego) publikował też pozycje dotyczącą dziejów największej warszawskiej uczelni: w tym Poczet rektorów UW (Warszawa 2016). Od 2012 zasiada w zarządzie Towarzystwa Miłośników Historii. Laureat kilku znaczących nagród historycznych m.in. KLIO (2014) i Varsaviana (2008).
Od lat studenckich był członkiem AZS UW, a w latach 1994-2001 prezesem tego klubu. Niniejszą książkę autor chce potraktować jako przedmiot swojej habilitacji.
Promocja książki 27 września 2019 r. odbędzie się w Pałacu Kazimierzowskim na Uniwersytecie Warszawskim. Nieprzypadkowo właśnie tam. W Pałacu Kazimierzowskim bowiem, latem 1916 r. powstało pierwsze biuro AZS, gdzie studenci sportowcy mogli się zapisywać do nowostworzonej organizacji. Spotkanie poprowadzi dawny prezes PZPN i sędzia piłkarski Michał Listkiewicz. Wyjaśnijmy iż Listkiewicz był absolwentem hungarystyki UW i w czasach swej studenckiej młodości grywał w uniwersyteckim zespole. Gdy zdobył sławę światowej klasy arbitra, znajdował czas by … sędziować mecze akademickie dziewczyn z UW i AWF.
Fragment recenzji prof. Mirosława Szumiłły
Praca Roberta Gawkowskiego wypełnia poważną lukę w polskiej historiografii. Autor pieczołowicie zebrał rozproszone informacje o działalności AZS oraz o innych formach organizacyjnych sportu akademickiego w Warszawie na przestrzeni ponad stu lat. Wymagało to żmudnej kwerendy w archiwach, bibliotekach i zbiorach prywatnych. W jej efekcie powstał całościowy i barwny obraz rozwoju akademickiego sportu w stolicy, uwzględniający różne aspekty jego funkcjonowania. Obok opisu struktur organizacyjnych, infrastruktury i osiągnięć sportowych przestawiono także kontakty zagraniczne AZS oraz działania na rzecz upowszechnienia sportu studenckiego. Wszystkie te zagadnienia zostały osadzone w kontekście historycznym i politycznym tak trudnego dla nas XX wieku.
Foto książki: Ewa Milun-Walczak
