Działaj na pełnych obrotach! Trening mentalny dla sportowców

Czym jest Trening Mentalny i jak może pomóc sportowcom? Jest to określenie coraz częściej pojawiające się nie tylko w sporcie, ale i życiu codziennym, jednak nie na tyle powszechne, by wszyscy wiedzieli, co tak naprawdę oznacza.

Jeszcze niedawno kojarzyło się z terapią, radzeniem sobie z problemami albo uśmiechniętą osobą, która klepiąc po ramieniu i mówiąc „będzie dobrze” sprawi, że poczujemy się lepiej. Ma to jednak niewiele wspólnego z tym, czym naprawdę zajmuje się psychologia sportu. Ważny jest rozwój, ujawnianie potencjału, poczucie harmonii między umysłem a ciałem. Wszyscy wiedzą, że jak się stresują to zaczynają odczuwać bóle w ciele, a gdy ciało nie daje rady, zaczynamy czuć złość, bezradność czy smutek. Widzimy ten negatywny wpływ umysłu na ciało, a zapominamy, że możemy tak samo zadziałać pozytywnie. Ruszając się możemy polepszyć nasze samopoczucie, a dzięki właściwemu nastawieniu nasze ciało będzie lepiej funkcjonowało.

Popularność treningu mentalnego i świadomość czym jest, cały czas rośnie. Zawodnicy przestają się go obawiać, ponieważ widzą, że może on mieć bezpośrednie przełożenie na ich sportowe wyniki.

Jak można zdefiniować trening mentalny i w czym może nam pomóc?

Jest to, jak każdy trening, proces długotrwały, mający na celu, zdobycie bądź poprawę umiejętności mentalnych. Ma on wesprzeć zawodnika w lepszym funkcjonowaniu w sporcie, rozwoju i osiągnięciu dobrostanu. Jak to działa? Nasze myśli, mają znaczący wpływ na to, co dzieje się z naszym organizmem i odwrotnie. Sportowcy niejednokrotnie przyznają, że na treningach idzie im bardzo dobrze, osiągają rekordowe wyniki, a na zawodach nie są w stanie tego pokazać. Ciało jest przygotowane do wysiłku czy zawodów ale głowa odmawia posłuszeństwa. Zawodnicy często nie są w stanie wykorzystać 100% swojego potencjału, z powodu np. zbyt dużej presji, wygórowanych oczekiwań, czy braku koncentracji na zadaniu. W treningu mentalnym uczą się jak nad tym zapanować i co zrobić by głowa w tym pomogła. Nie ma w nim utartego schematu, pracuje się na potrzebach zawodnika.

Z jakich elementów się składa?

Zagadnień w treningu mentalnym jest sporo i wymieniając je po przecinku, zapisałabym pewnie całą stronę. W idealnym schemacie trener mentalny, miałby możliwość, współpracować z zawodnikami, rodzicami i trenerami. Dlaczego? Ponieważ każde z nich ma wzajemny wpływ na siebie. Brak zrozumienia przez rodzica czy trenera wypracowanego sposobu radzenia sobie z trudnościami, może prowadzić do dezorientacji i bezradności zawodnika. Oczywiście nie zawsze mamy na tyle komfortowe warunki, by taka współpraca miała miejsce, ale ważne byśmy oprócz pracy z zawodnikami, rozmawiali także z rodzicami i trenerami. Jeśli chodzi o tematykę pracy ze sportowcami, obejmuje ona m.in. radzenie sobie ze stresem, presją czy zbytnimi oczekiwaniami, brakiem motywacji, czy koncentracji. Pracę często zaczyna się od budowania i rozwijania samoświadomości. Inne tematy to motywacja, mowa wewnętrzna, koncentracja, radzenie sobie z emocjami czy pewność siebie. Z drużynami, często pracujemy nad komunikacją, współzawodnictwem, wsparciem i wyznaczaniem celów.

Jak zacząć i jak wygląda to w praktyce?

Najważniejsze jest podjęcie zdecydowanej decyzji i chęć pracy. Bez tego, niezależnie od zaangażowania trenera mentalnego, nie uzyskamy efektów. Formy pracy są różne. Może być to praca indywidualna bądź grupowa z osobą zatrudnioną w klubie. Jeśli natomiast nie jest ona członkiem naszego sztabu szkoleniowego, możemy zaprosić takiego trenera, by poprowadził warsztaty, sesje indywidualne, czy spotkanie z rodzicami. Jak najlepiej go znaleźć? Zapytać trenerów, czy innych sportowców, bądź poszukać opinii w internecie. Kolejną opcją jest praca jeden na jeden w gabinecie bądź konsultacje przez skypa- jest to coraz bardziej powszechna forma, szczególnie wśród zawodników, którzy dużo podróżują, bądź trener z którym chcieliby pracować, mieszka w innym mieście. Gdy mamy juz wybranego trenera i podjęta decyzję, nie pozostaje nic innego, jak rozpoczęcie współpracy.

Jeśli jesteś więc zawodnikiem i chcesz lepiej rozumieć coś się z Tobą dzieje i czemu nie osiągasz zamierzonych efektów, pomimo ciężkich treningów. Zastanawiasz się, jak radzić sobie z brakiem motywacji? Co zrobić kiedy na treningach bijesz rekordy a na zawodach nie jesteś w stanie pokazać swojego potencjału? Często pojawia się stres, nad którym nie jesteś w stanie zapanować? Brakuje Ci pewności siebie? Nie wiesz, jako trener, co zrobić by poprawić komunikację, współpracę i relacje w zespole? Czy jesteś rodzicem, który chce wiedzieć jak lepie pomóc swojemu dziecku? To właśnie jest idealny moment na rozpoczęcie współpracy z trenerem mentalnym.

Tekst: Julia Jaroń – mgr psychologii sportu uniwersytetu SWPS, koordynator treningu mentalnego w międzynarodowym projekcie piłkarskim „Polish soccer skills”. Moją pasją poza psychologią sportu są sport amatorski (bieganie, sporty wodne i zimowe) oraz podróże po świecie. Pracuję z zawodnikami różnych dyscyplin, prowadzę warsztaty i wykłady dla zawodników, trenerów i rodziców.

Kontakt: Thechampionmind.mt@gmail.com

Ilustracja tytułowa: Angelina Jusiak