AZS jako jedna z nielicznych formacji sportowych posiada statutowe ciało przedstawicielskie mające dbać o pielęgnowanie własnej historii. To Komisja Historyczna AZS. W jej skład wchodzi 16 osób, najczęściej związanych z AZS i ze sporym dorobkiem naukowym. Na czele stoi niżej podpisany historyk z Warszawy.
Komisja Historyczna AZS po raz pierwszy zebrała się pod koniec września 2020 r. Tworzą ją prof. dr hab. Arnold Kłonczyński, prof. dr hab. Artur Pasko, prof. dr hab. Czesław Michalski, prof. dr hab. Dariusz Słapek, prof. dr hab. Kazimierz Miroszewski, prof. dr hab. Mirosław Szumiło, prof. dr hab. Renata Urban, prof. dr hab. Ryszard Wryk, dr Halina Hanusz, dr Janusz Rudziński, dr Wiesław Pięta, Karolina Domańska, Marta Marek, Paweł Markiewicz i Tomasz Krasucki. Komisji przewodniczy wybitny historyk sportu, specjalizujący się w okresie 20-lecia międzywojennego i okupacji autor wielu prac na temat dziejów m.in. AZS i Uniwersytetu Warszawskiego – dr Robert Gawkowski.
Komisja ta planuje wznowienie Zeszytów Historycznych AZS istniejących od 1996 r. i wydawanych jeszcze kilkanaście lat temu. W 2021 r. wyjdzie pierwszy po wznowieniu numer. Niniejszym ogłaszamy nabór tekstów historycznych dotyczących akademickiego sportu. Artykuły powinny mieć od ok.5 tys. do ok. 15 tys. znaków i zawierać przypisy oraz bibliografię. Mile widziane zdjęcia.
Są już pierwsi chętni. Wygląda więc na to, że w numerze zimowo-wiosennym 2021 r. ukaże się tekst Artura Kamińskiego o zapomnianej pływaczce z AZS Warszawa – Apolonii Tratowej. Była mistrzynią Polski i nietuzinkową zawodniczką. Niczym Halina Konopacka pisała wiersze i była osobą niezwykle wrażliwą. Niestety, po zakończonej karierze w końcu lat trzydziestych przytrafiła się jej depresja. W czasie bombardowania Warszawy w 1939 r. w popłochu biegła przed siebie. Najpewniej był to bieg po śmierć. Nikt nigdy jej później nie widział i we wszelkich statystykach strat osobowych AZS w Polsce nie figuruje. Zapowiadany artykuł powinien ten stan rzeczy zmienić i przywrócić pamięć o pływackiej mistrzyni spod znaku białego gryfa na zielonym tle.
Ciekawie zapowiada się też opracowanie Dariusza Sokołowskiego dotyczące przedwojennej koszykówki AZS Poznań. Nieoficjalnie wiem, że autor pokusi się o odpowiedź, kto wtedy podbierał poznańskiemu AZS-owi, najlepszych zawodników.
Przedwojennych czasów będzie też dotyczył artykuł Roberta Gawkowskiego o akademickich tenisistach: o córce premiera, która znakomicie grając w tenisa, reprezentowała Polskę na Igrzyskach Olimpijskich w … szermierce. Będzie o zawodniku, który reprezentował akademicki sport na Uniwersjadzie w Monako w sierpniu 1939 r., a wkrótce potem podpisał volkslistę i zginął jako żołnierz Whermachtu pod Stalingradem.
Marta Marek, na co dzień pracująca w warszawskim Muzeum Sportu i Turystyki, opisem swym przybliży nam akademickie artefakty znajdujące się w zbiorach tej placówki. Paweł Markiewicz przypomni znakomitą drużynę siatkarską AZS Lublin z lat sześćdziesiątych. Będzie też coś o zarysie historii AZS Białystok, pióra pierwszej redaktor Zeszytów Historycznych AZS, Haliny Hanusz. O sekcjach piłki nożnej najlepszych drużyn AZS materiał gromadzi Grzegorz Krawczyński. Bardzo liczymy, że w końcu znajdziemy odpowiedź, dlaczego futbol, choć wśród studentów był popularny, to jednak sukcesów środowisku akademickiemu nie przysporzył.
W numerze będzie też o aktualnych zagadnieniach historią pachnących i o tym jak nasza (tj. AZS-u) polityka historyczna powinna wyglądać. Przed nami są bowiem jubileusze AZS Gdańsk i AZS Lublin.
To tylko małe zajawki, o tym, co szykujemy w ok. 100 stronicowym numerze Zeszytów Historycznych AZS. Skróty najciekawszych artykułów ukażą się też na Pasji AZS. Jako się rzekło, numer jest jeszcze nie zamknięty, a pisanie artykułów dalekie jest od zakończenia. Chętnych zapraszamy więc do współpracy, a gdy pierwszy wznowiony numer już zostanie wydrukowany – także do czytania!
Kontakt do sekretarza Komisji Historycznej AZS: dariusz.sokolowski@azs.pl
Współpraca: Robert Gawkowski
